Vanaf 1 januari 2025 gelden er nieuwe, strengere regels voor zzp’ers in de kinderopvang. De Belastingdienst voert vanaf deze datum scherpere controles uit en pakt schijnzelfstandigheid hard aan. Wat betekent dit voor jouw organisatie? En hoe voorkom je forse boetes? Lees snel verder.
Wat is schijnzelfstandigheid?
Schijnzelfstandigheid betekent dat een zzp’er op papier zelfstandig is, maar in de praktijk werkt als een gewone werknemer. Dit kan bijvoorbeeld het geval zijn als:
- de opdrachtgever bepaalt hoe en wanneer het werk uitgevoerd moet worden;
- de zzp’er alleen opdrachten uitvoert voor één organisatie;
- er geen sprake is van een ondernemersrisico, zoals het zelf regelen van verzekeringen of het dragen van financiële risico’s;
- de zzp’er een vast salaris ontvangt of gegarandeerde uren heeft;
- hij of zij volledig afhankelijk is van de middelen of faciliteiten van de opdrachtgever.
Voorbeeld: schijnzelfstandigheid in de kinderopvang
Janine is zzp’er en werkt vijf dagen per week bij een kinderdagverblijf. Toch heeft ze nauwelijks zeggenschap over haar werk, want het rooster wordt volledig door de organisatie bepaald. Daarnaast gebruikt ze hun materialen, volgt het vastgestelde beleid en ontvangt elke maand een vast bedrag – ongeacht het aantal uren dat ze werkt.
Hoewel Janine op papier als zelfstandig ondernemer staat ingeschreven, heeft ze in de praktijk weinig zeggenschap over hoe ze haar werk in de kinderopvang uitvoert. Dit maakt haar situatie tot een typisch voorbeeld van schijnzelfstandigheid – een constructie waar de Belastingdienst vanaf 2025 met argusogen naar zal kijken.
Waarom scherpt de Belastingdienst de regels aan?
De Belastingdienst beschouwt schijnzelfstandigheid als oneerlijke concurrentie. Zo ontwijken organisaties die zzp’ers inzetten zonder dat er sprake is van echte zelfstandigheid, belastingen en sociale premies. Hierdoor krijgen zij een oneerlijk voordeel ten opzichte van andere werkgevers die zich wél aan de regels houden.
Met de aangescherpte regels wil de Belastingdienst dit probleem aanpakken. Het doel is om duidelijk onderscheid te maken tussen échte zelfstandigen en zzp’ers die in bijvoorbeeld de kinderopvang als werknemer functioneren. Zo wordt niet alleen de arbeidsmarkt eerlijker, maar krijgen zelfstandigen ook de bescherming die zij verdienen.
Meer weten over de regels voor zzp'ers? Bezoek de website van de Belastingdienst.
Wat betekent dit voor kinderopvangorganisaties?
Werkt jouw organisatie met zzp’ers in de kinderopvang? Dan is het belangrijk om met onderstaande punten rekening te houden:
1. Controleer de opdrachtovereenkomsten
Zorg ervoor dat de contracten met zzp'ers voldoen aan de criteria voor zelfstandigheid. Dit betekent dat een zzp'er in de kinderopvang:
- zelf verantwoordelijk is voor de uitvoering van het werk;
- eigen ondernemersrisico's draagt, zoals het afsluiten van verzekeringen;
- niet volledig afhankelijk is van jouw organisatie.
2. Voorkom schijnzelfstandigheid
Evalueer kritisch hoe je zzp'ers in de kinderopvang inzet. Let hierbij op de volgende punten:
- Wie bepaalt de werktijden en locatie? Als jij als opdrachtgever de werktijden en werkplek bepaalt, kan dit wijzen op een dienstverband.
- Wie levert de benodigde middelen? Wanneer jij de materialen en hulpmiddelen verstrekt, kan dit duiden op een werkgever-werknemerrelatie.
- Hoeveel vrijheid heeft de zzp'er in de uitvoering van het werk? Een echte zelfstandige heeft de vrijheid om het werk naar eigen inzicht uit te voeren.
3. Pas de juiste loonheffing toe
Als de Belastingdienst oordeelt dat er sprake is van een dienstverband, ben je verplicht loonheffing en sociale premies af te dragen.
4. Overweeg alternatieven voor zzp'ers in de kinderopvang
Met de aangescherpte regels kan het interessant zijn om andere manieren te overwegen voor het inzetten van flexibel personeel in de kinderopvang. Denk hierbij aan het aannemen van werknemers in loondienst, het inschakelen van uitzendkrachten, het samenwerken met detacheringsbureaus of het gebruikmaken van payrolling.
Dit zijn de risico’s voor jouw organisatie
Werk je niet volgens de nieuwe regels voor zzp'ers in de kinderopvang? Dan riskeer je stevige boetes. Daarnaast loop je risico op:
- Naheffingen: Wanneer de Belastingdienst oordeelt dat er sprake is van een dienstverband, moet je alsnog loonbelasting en premies afdragen.
- Juridische procedures: Werknemers kunnen aanspraak maken op werknemersrechten, wat kan leiden tot juridische geschillen.
- Reputatieschade: Negatieve publiciteit rondom schijnzelfstandigheid kan het imago van je organisatie schaden.
- Onzekerheid over je personeelsbestand: Als zzp’ers plots wegvallen, kan dit leiden tot tot onderbezetting binnen de kinderopvang.
Door deze risico’s serieus te nemen en tijdig maatregelen te treffen, voorkom je onaangename verrassingen en boetes.
Werk je zelf als zzp'er in de kinderopvang?
Als zzp’er in de kinderopvang werk je zelfstandig. Dat betekent dat je meerdere opdrachtgevers hebt, zelf het ondernemersrisico draagt en je werk op jouw manier organiseert. Dit vraagt om een professionele aanpak waarmee je laat zien dat jij de touwtjes in handen hebt. Denk bijvoorbeeld aan een:
- Heldere administratie: Houd je boekhouding overzichtelijk en zorg dat je facturen op orde zijn.
- Inschrijving bij de KvK: Een inschrijving bij de Kamer van Koophandel is essentieel om als zelfstandige te kunnen werken.
- Passende verzekeringen: Bescherm jezelf en je onderneming met goede verzekeringen, zoals een beroepsaansprakelijkheidsverzekering.
Hiermee toon je niet alleen aan dat je een zzp'er in de kinderopvang bent, maar straal je ook professionaliteit uit naar opdrachtgevers.
Meld je aan voor ons webinar over ZZP in de kinderopvang!
Wil je meer weten over de nieuwe regels en wat dit betekent voor jouw organisatie? Meld je dan aan voor ons gratis webinar "ZZP Kinderopvang" op 26 november. Experts Yin Schreurs (fiscalist) en Marike Bokje (expertisemanager) bespreken dan de belangrijkste veranderingen en geven praktische tips om alles goed te regelen.
Het webinar vindt plaats van 16:00 tot 17:00 uur. In slechts één uur tijd leer je:
- Wat de nieuwe wetgeving inhoudt.
- Hoe je arbeidsrelaties correct beoordeelt.
- Wat de impact is op jouw personeelsbeleid.
Wil jij goed voorbereid zijn op de toekomst? Meld je nu aan voor ons gratis webinar over zzp’ers in de kinderopvang
Veelgestelde vragen over zzp en de kinderopvang
1. Wat verandert er vanaf 2025?
Vanaf 2025 gaat de Belastingdienst strenger handhaven op schijnzelfstandigheid. Dit betekent dat ze actief controleren of zzp’ers daadwerkelijk zelfstandig zijn en niet in dienstverband werken.
2. Wat is schijnzelfstandigheid?
Schijnzelfstandigheid houdt in dat een zzp’er op papier zelfstandig ondernemer is, maar in de praktijk dezelfde rol vervult als een werknemer. Dit is het geval wanneer de opdrachtgever bijvoorbeeld bepaalt hoe, waar en wanneer het werk uitgevoerd moet worden. Hierdoor ontbreekt de zelfstandigheid die kenmerkend is voor een echte ondernemer.
3. Hoe herkent de Belastingdienst schijnzelfstandigheid?
De Belastingdienst beoordeelt schijnzelfstandigheid op basis van verschillende criteria. Zo zijn het ontbreken van ondernemersrisico, het gebruik van materialen of middelen van de opdrachtgever, en een vast maandelijks inkomen duidelijke signalen. Daarnaast kan een beperkte vrijheid in de uitvoering van het werk erop wijzen dat er sprake is van een dienstverband in plaats van zelfstandigheid.
4. Wat zijn de risico’s als mijn organisatie de regels niet volgt?
Het niet naleven van de regels brengt flinke risico’s met zich mee, zoals forse boetes, naheffingen en mogelijke reputatieschade. Daarnaast kunnen medewerkers juridische claims indienen om achterstallige rechten op te eisen, wat de financiële en juridische gevolgen verder kan vergroten.
5. Hoe kan ik schijnzelfstandigheid voorkomen?
Zorg dat zzp’ers in de kinderopvang de vrijheid hebben om hun werk naar eigen inzicht uit te voeren. Laat hen zelf ondernemersrisico dragen en voorkom dat ze volledig afhankelijk zijn van jouw organisatie. Twijfel je of je alles goed geregeld hebt? Laat contracten checken door een juridisch expert en voorkom onaangename verrassingen.
6. Hoe beïnvloeden de nieuwe regels de flexibiliteit in de kinderopvang?
De nieuwe regels brengen uitdagingen met zich mee voor de flexibele inzet van zzp’ers. Zo moet je duidelijk kunnen aantonen dat zij daadwerkelijk zelfstandig opereren. Overweeg daarom alternatieven, zoals het inschakelen van uitzendkrachten of het aannemen van vaste medewerkers, om de continuïteit en flexibiliteit binnen jouw organisatie te waarborgen.
7. Wat als ik zzp’ers incidenteel inzet?
Wanneer een zzp’er slechts sporadisch opdrachten uitvoert en zelf bepaalt hoe en wanneer dit gebeurt, is de kans op schijnzelfstandigheid aanzienlijk kleiner. Het blijft echter essentieel om in het contract duidelijke afspraken vast te leggen die de zelfstandigheid van de zzp’er onderstrepen.
8. Kan ik zzp’ers nog steeds voor vervanging inzetten?
Ja, dat kan, zolang zzp’ers in de kinderopvang voldoende vrijheid hebben om hun werk op hun eigen manier in te richten. Laat hen bijvoorbeeld zelf hun dag plannen en voorkom dat ze volledig afhankelijk zijn van jouw organisatie.
9. Wat gebeurt er als een zzp’er langdurig uitvalt?
Bij langdurige uitval is het de verantwoordelijkheid van de zzp’er om dit risico zelf te dragen. Het is daarom essentieel om in het contract vast te leggen dat de zzp’er, indien nodig, zelf voor vervanging zorgt. Zo voorkom je onduidelijkheid en waarborg je de continuïteit binnen jouw kinderopvangorganisatie.