AI-tools zoals ChatGPT zijn inmiddels niet meer weg te denken uit ons dagelijks leven. Maar hoe zit dat eigenlijk — mag je AI gebruiken als je solliciteert? En zo ja, hoe doe je dat dan op een slimme manier? Lees snel verder over de do’s en don’ts van solliciteren met behulp van AI.
Mag je AI gebruiken bij je sollicitatie?
Het antwoord luidt: ja, dat mag. Er is geen regel die zegt dat je geen hulp mag gebruiken bij het schrijven van je motivatiebrief of het opstellen van je cv. Sterker nog, veel recruiters gebruiken zelf ook AI-tools om cv's te screenen of vacatureteksten te schrijven. Het is dus niet vreemd dat jij als sollicitant ook gebruikmaakt van deze technologie.
Gebruik AI als hulpmiddel, niet als vervanger
AI kan je enorm helpen bij het solliciteren, zolang je het slim inzet. Zie het als een handige assistent die met je meedenkt, niet als iemand die het werk van je overneemt. Laat ChatGPT bijvoorbeeld meedenken over de opbouw van je motivatiebrief, helpen bij het formuleren van sterke zinnen of helpen om je kwaliteiten helder op papier te zetten.
Maar let op: als je brief te perfect, te zakelijk of juist te generiek klinkt, loopt je het risico dat je brief zijn eigenheid verliest, en dat zou zonde zijn.
1. Tijdsbesparing bij terugkerend schrijfwerk
Wat als je het steeds opnieuw formuleren van je motivatie en ervaring kunt automatiseren? Met AI is dat gewoon mogelijk. Je voert één keer je basisinformatie in — jouw profiel, werkervaring en de belangrijkste functie-eisen — en de tool genereert in korte tijd meerdere relevante varianten. Het grootste voordeel is niet alleen de snelheid, maar vooral de tijd die je ermee vrijspeelt. Die kun je gebruiken voor wat écht telt: de organisatie beter leren kennen en jouw unieke verhaal voorbereiden voor die specifieke rol.
2. Inspiratie bij een writer’s block
Iedereen die ooit heeft gesolliciteerd, kent het wel: dat moment waarop je naar een leeg scherm staart en geen idee hebt hoe je moet beginnen. In zo’n geval kan AI een fijne sparringpartner zijn. Door een paar steekwoorden in te voeren, genereert een tool als ChatGPT razendsnel een eerste opzet of voorbeeldtekst. Dat helpt je op gang.
Gebruik die eerste opzet vooral als inspiratiebron. Kijk welke zinnen of ideeën je aanspreken en geef er je eigen draai aan. Misschien ontdek je zo een originele invalshoek, of helpt het je om beter te verwoorden waarom de functie bij je past. Zo wordt AI niet de schrijver van jouw motivatiebrief, maar een hulpmiddel dat je creativiteit juist aanwakkert.
3. Taalkundige ondersteuning
Goed Nederlands schrijven is een kunst, zeker in sollicitatiebrieven. De toon moet precies goed zijn: professioneel, maar niet stijf; enthousiast, maar niet overdreven. AI helpt je om die balans te vinden. Dat is niet alleen handig als Nederlands niet je moedertaal is, of als je dyslexie hebt, maar ook voor wie gewoon nét iets scherper wil schrijven.
Vraag bijvoorbeeld: “Vervang ‘ik ben goed in’ door een krachtiger alternatief,” en krijg suggesties als ‘mijn kracht ligt in’ of ‘ik excelleer in’. Of check of je openingszin pakkend genoeg is — voor een creatieve functie mag die best wat losser klinken dan voor een financiële rol. AI herkent de context en past zijn suggesties daarop aan.
Ook handig: laat controleren of je niet te veel modetermen gebruikt (‘out-of-the-box’, ‘hands-on mentaliteit’) die recruiters al honderden keren voorbij hebben zien komen. Het resultaat? Een brief die professioneel klinkt, maar nog steeds helemaal bij jou past — geen standaardtemplate van internet, maar een motivatiebrief met persoonlijkheid.
4. Objectieve feedback
Wanneer je lang aan een brief of cv hebt gewerkt, is het lastig om er nog met een frisse blik naar te kijken. AI kan die afstand voor je creëren. Laat een tool bijvoorbeeld checken of je vaak dezelfde woorden gebruikt, of dat je zinnen te lang of ingewikkeld zijn. Je kunt ook vragen stellen als: “Is mijn tekst logisch opgebouwd?” of “Is mijn motivatie overtuigend genoeg” Zo krijg je objectieve feedback, zonder afhankelijk te zijn van iemand die tijd moet maken om mee te lezen (al blijft dat natuurlijk wél waardevol).
AI inzetten bij je sollicitatie? Zo doe je dat slim!
1. Begin met gedegen research
Voordat je überhaupt begint met schrijven, kun je AI gebruiken om het bedrijf beter te doorgronden. Vraag bijvoorbeeld om een samenvatting van recente ontwikkelingen in de sector, typische uitdagingen voor de functie of de soft skills die belangrijk zijn in deze rol. Denk aan vragen als: “Wat zijn de grootste uitdagingen voor HR medewerkers?” of “Welke vaardigheden worden steeds belangrijker in klantgerichte functies?” Met die kennis schrijf je een motivatiebrief die écht aansluit bij wat er speelt in het werkveld.
2. Werk met de juiste prompts
Hoe duidelijker en specifieker je vraag, hoe beter het antwoord. Een vage opdracht als “Schrijf een motivatiebrief” levert vaak een algemene tekst op die iedereen had kunnen schrijven. Maar als je meer context geeft — bijvoorbeeld: “Help me een opening te schrijven voor een motivatiebrief voor een marketingfunctie bij een duurzaam fashionmerk, waarin ik mijn passie voor mode en duurzaamheid combineer” — dan begrijpt AI (Chat GPT, Claude of Gemini) beter wat je bedoelt en krijg je output die echt bij jou past.
Met andere woorden: Zie het als een gesprekspartner die alleen waardevolle input kan geven als jij precies vertelt wat je zoekt.
3. Personaliseer altijd het resultaat
AI kan je helpen om een sterke basis te schrijven, maar het is aan jou om er persoonlijkheid aan te geven. Dat doe je door voorbeelden uit je eigen ervaring toe te voegen. Waar AI bijvoorbeeld schrijft: “Ik heb ervaring met projectmanagement,” maak jij er iets van als: “Als projectleider bij bedrijf X coördineerde ik een team van acht mensen en leverde ik het nieuwe klantenportaal twee weken voor de deadline op.” Juist die concrete details laten zien wat jij hebt bereikt in je loopban en waar je trots op bent.
4. Gebruik AI als interviewtrainer
Bereid je sollicitatiegesprek voor met behulp van AI. Laat een tool bijvoorbeeld mogelijke vragen bedenken, zoals: “Welke vragen kan ik verwachten voor een functie als HR-adviseur?” Oefen daarna je antwoorden en vraag om feedback op je formulering of inhoud. Je kunt zelfs de STAR-methode (Situatie, Taak, Actie, Resultaat) trainen door AI te vragen om door te vragen op voorbeelden uit je cv. Zo simuleer je als het ware een echt sollicitatiegesprek — en ga je zelfverzekerd en goed voorbereid het gesprek in.
De valkuilen van solliciteren met AI: waar moet je voor oppassen?
1. Herkenbare AI-taal vermijden
Recruiters lezen dagelijks tientallen sollicitatiebrieven en merken het direct als een tekst door AI is geschreven. Dat komt doordat AI vaak veilige, gladde formuleringen kiest: zinnen die grammaticaal perfect zijn, maar weinig persoonlijkheid laten zien. Denk aan clichés als “Ik ben een gemotiveerde teamspeler”, “Ik werk graag in een dynamische omgeving” of “Geen uitdaging is mij te groot.” Dat klinkt misschien netjes, maar ook afstandelijk — en waarschijnlijk ook niet echt als iets wat jíj zelf zou zeggen.
AI mist bovendien de menselijke nuances die juist overtuigen: een specifieke ervaring, een persoonlijke motivatie of een woordkeuze die typisch bij jou past. Daardoor kan je brief al snel afstandelijk of ‘gladgestreken’ aanvoelen. Gebruik AI-teksten daarom nooit letterlijk, maar herschrijf zinnen in jouw eigen stijl en voeg voorbeelden toe die alleen jij kunt geven — wat je hebt bereikt, geleerd of waarom juist die functie je aanspreekt. Zo blijft je brief authentiek en onderscheidend, ook als je wat hulp van AI hebt gehad.
2. Doe een factcheck
AI-tools zoals ChatGPT zijn getraind op enorme hoeveelheden tekst van internet — en daar zitten ook verouderde of onjuiste bronnen tussen. De tool kan bovendien informatie verzinnen als hij iets niet zeker weet (dat heet hallucineren). Daarom is het belangrijk om alles wat AI schrijft kritisch te bekijken. Dit kun je onder andre doen door:
- Namen en titels te verifiëren
- Check bedrijfsnamen, functietitels en teamnamen op de website van de werkgever en op LinkedIn.
- Let op hoofdletters en officiële schrijfwijze (bijv. “Customer Success Manager” vs. “Customer success manager”).
- Data, cijfers en jaartallen te controleren
- Vergelijk projecten, periodes en resultaten met je eigen cv/portfolio.
- Herreken percentages en aantallen (AI rondt soms af of verzint getallen).
- Terminologie te spiegelen aan de vacature
- Leg de AI-tekst naast de vacature en vervang algemene woorden door termen uit de tekst (tools, methodes, frameworks).
- Voorbeeld: niet “CRM-ervaring”, maar “ervaring met HubSpot CRM”.
- Bewijs te eisen van claims
- Vraag jezelf bij elke bewering: Kan ik dit onderbouwen met een voorbeeld of resultaat?
- Voeg waar mogelijk een concreet voorbeeld toe (STAR: Situatie, Taak, Actie, Resultaat).
- Bron- en actualiteitscheck te doen
- Is de informatie tijdgebonden (regelgeving, tools, trends)? Zoek een recente bron (bijv. persbericht of productpagina) en pas je tekst aan.
- Stijl en toon te “ont-AI-en”
- Schroef clichés terug, maak zinnen korter en voeg je eigen woordkeuze toe.
- Voorbeeld:
AI: “Ik ben resultaatgericht en werk graag in een dynamische omgeving.”
Jij: “Bij X leidde ik een projectteam van 8 collega’s en leverden we het klantenportaal 2 weken vóór deadline op.”
- AI zichzelf te laten checken (met de juiste prompt)
- Plak je tekst terug in de tool en vraag bijvoorbeeld:
- “Markeer alle feiten die geverifieerd moeten worden en stel vragen om ontbrekende details boven water te krijgen.”
- “Vergelijk mijn tekst met deze vacature en geef een lijst met termverschillen en ontbrekende vereisten.”
- “Vind en vervang generieke claims door concrete, meetbare varianten. Stel vragen als data ontbreekt.”
3. Blijf authentiek
Het is verleidelijk om AI jou te laten presenteren als de ‘perfecte kandidaat’, maar uiteindelijk ben jíj degene die waar moet maken wat er op papier staat. Overdrijf je vaardigheden dus niet en verzin geen ervaring die je niet hebt. Gebruik AI om helder te verwoorden wat je wél kunt – niet om iemand te zijn die je niet bent.
4. Upload nooit vertrouwelijke informatie
AI-tools zoals ChatGPT zijn krachtige hulpmiddelen, maar onthoud: alles wat je invoert, wordt verwerkt door de tool. Deel daarom nooit persoonsgegevens zoals je adres of BSN, en vermijd ook vertrouwelijke bedrijfsinformatie. Zodra je zulke gegevens invoert, heb je geen controle meer over waar ze terechtkomen of hoe ze worden gebruikt.
Klaar voor de volgende stap in je carrière?
Bij Unique snappen we dat solliciteren best spannend kan zijn — met of zonder hulp van AI. Daarom staan onze recruiters voor je klaar met persoonlijk advies en begeleiding.
We kennen de arbeidsmarkt in jouw regio door en door, weten wat werkgevers zoeken in een kandidaat en helpen jou om de beste versie van jezelf te laten zien. Want hoeveel technologie er ook bij komt kijken: uiteindelijk draait het om de juiste klik tussen jou en je toekomstige werkgever. En die perfecte match? Die vinden we samen.
Start vandaag nog:
- Bekijk onze actuele vacatures
- Meld je aan voor vacaturealerts op maat
- Neem contact op met een recruiter in jouw regio
👉 Lees ook: Wat is cultural fit eigenlijk?